Atasözleri -C- (Макалдар -Ж-) 2.part

«Жабагы жалдуу экен» деп, сатып алба, жаманды
малдуу экен деп жакын кылба.
«Жебейм, жебейм деп» жемекей катын түгөтөт.
«Жебейм, жебейм» деп жемекей катын түгөтөт,
«ичпейм, ичпейм» деп ичмекей катын түгөтөт.
«Жүр», «жүр» ат өлтүрөт, «Кал», «сал» куш качырат.
Жаа сынаарында катуу, суук чыгаарында катуу.
Жаагың сынса сынсын, шагың сынбасын.
Жаак жаңылаар, туяк мүдүрүлөөр.
Жаан баарыга саат, өлгөн өзүнө саат.
Жаан каарына алса—тамары тамчы, катын каарына алса — табары камчы.
Жаан каарынын тамаары тамчы, катын каарынын табаары камчы.
Жабагы жалдуу деп сатып алба, жаманды малдуу деп жакын кылба.
Жабагыны тай болбойт деп кордобо, кыштан чыкса мал болот.
Жабуу астында жал калат, жал калбаса, жан калат.
Жабуу, жабуу дебеңер, жайсыздан айгыр салбаңар.
Жабууласа жал калат, жол астында жан калат.
Жабыгып жүрсө жигитти жакырсың деп кордобо,
ташыркаган бууданды баса албайт деп болжобо.
Жабылган аяк, жабылган бойдон калсын.
Жабышсаң оролосуң, жаңылсаң жоголосуң.
Жагымсыз конок жатаар маалда келет.
Жадаткан меймандын жагымы жок.
Жаз — жарыш, күз — күрөш.
Жаз жамгыры ылай болбойт, ууру күчөп бай болбойт.
Жаз жардыныкы, кыш алдуунуку.
Жаз жарыш, күз күрөш.
Жаз кар эритет, жар жан сергитет.
Жаз келсе гул күлөт, кут келсе — адам күлөт.
Жазбаган кара жер, жаңылбаган бир алда.
Жазбай аткан мерген бар, алыскы ишти көргөн бар.
Жазган кулда чарчоо жок.
Жазганбаган кыздан түңүл, жаздай болгон кыштан түңүл.
Жазганды өчүрө албайсың.
Жазгы жамгырга ишенбе, кышкы күнгө ишенбе.
Жазгы муздун жабыктайынан кач, күзгү муздун күзгүдөйүнөн кач.
Жазгы мээнет — күзгү ыракат,
Жазгы суук жандан өтөт.
Жазгы этте жазык жок.
Жазда жамынчагыңды таштаба, кышта өзүң билесиң.
Жазда жаныңды айдабай, кышта казаның кайнабайт.
Жазда кылган мээнетти, кышта көрөт дөөлөттү.
Жазда магдырасаң, күздө жалдырайсың, кышта дабдырайсың.
Жазда малды айдап бак, кышта малды байкап бак.
Жазда кыл мээнетти, кышта көр дөөлөттү.
Жаздыктан өлгөн — жаман, ат, жоодөн өлгөн —салтанат.
Жаздын аракети, күздүн берекети.
Жаздын жаздайы жакшы, жаштын жаштайы жакшы.
Жаздын тонун кыш кийсе, тоңуп калат азамат.
Жаздын уйкусу (түйшүгү) — кышка кам.
Жазылбаса сыя жукпайт, жабыркаса кулак укпайт.
Жазында ырдап жүрбөсөң, кышында жыргап жүрөсүң.
Жаңдоочу кийик аттырат.
Жаңы жардын жалыны күчтүү.
Жаңыга умтул, жалаадан кутул.
Жаңылбас жаак мүдүрүлбөс туяк болбойт.
Жаңылыкты ач өсөсүң, жаңылсаң өчөсүң.
Жаңыны эски сактайт, койду эчки сактайт.
Жаңысында түлкү, эскисинде күлкү.
Жай — бейиштин белгиси, кыш — тозоктун белгиси.
Жай аккан суудан жаа бою кач.
Жай жакшы болсо, эл эгиндүү болот.
Жай кийгенин кыш кийген жарды кайдан байысын.
Жай кийгенин кыш кийген жарды кайдан оңолсун.
Жайбаракат — жазга жакпайт, жабыла иштөө — жалкоого жакпайт.
Жайбаракат жазга жакпайт, жарыша иштөө жалкоого жакпайт.
Жайдак тилден чаң чыкпайт.
Жайдын күнү жаш баладай.
Жайкы жамгырга, кышкы күнгө ишенбе.
Жайлоону жоо алса, кыштоону өрт алат.
Жайлоонун көркү мал менен, өзөндүн көркү сай менен.
Жайың болсо, мал табылат, ашың болсо, казан табылат.
Жайыл дасторкон — марттыктын белгиси.
Жайын билбей — жер тандаган кызык, алын
билбей — эр тандаган бузук.
Жайын билбей жер тандаган кызык, алын билбей
эр тандаган кызык.
Жайын билген — темирди үзөт.
Жайында баспаган, кышында чуркайт.
Жайында жаткан, кышында катат.
Жайында иштебей жаткан катын, кышында колун
отко кактаган (же каткан).
Жакасы жок тон болбойт, жабуусу жок үй
болбойт, ага — инисиз эл болбойт.
Жакшы жашынан эл башкарат, жаман карыган
сайын жашарат.
Жакшы — арына кул, жаман — малына кул.
Жакшы — жаман тизгиндеш.
Жакшы — жумуш башында, жалкоо — үй кашында.
Жакшы — сөздү таап сүйлөйт, жаман — каап сүйлөйт.
Жакшы — сөзү менен күлдүрөт, назы менен
күйдүрөт, мээрими менен сүйдүрөт.
Жакшы – сөзү менен сооротот, жаман – токмогу менен ыйлатат.
Жакшы — сыйлайт дили менен, жаман кыйнайт тили менен
Жакшы — сылык, жаман — өнөк.
Жакшы – эл камын ойлойт, жаман – өз камын ойлойт.
Жакшы — эли менен, жер – кени менен.
Жакшы абысыныңа баргыча, жаман чабаданыңды аңтар.
Жакшы абысыныңа баргыча, жаман сандыгыңды
(же кара кабыңды) аңтар.
Жакшы адам жайлоодогу гүлдөй, тийип турган күндөй.
Жакшы адам жер себинен, жаман адам эл
эсебинен жан сактайт.
Жакшы адам иш үстүндө, жаман адам сөз үстүндө.
Жакшы адам макалчы, жаман адам сакалчы
Жакшы адам он бешинде жашмын дебейт, жүзгө
чыкса карыдым дебейт.
Жакшы адам сөздү таап айтат, жаман адам каап сүйлөйт.
Жакшы адам улууну ак дилинен урматтайт,
кичүүнү орду менен ызааттайт.
Жакшы адамда жаштык жок, тобокелдин көөнү ток.
Жакшы адамдын досу көп, жакшы аттын ээси көп.
Жакшы азамат белгиси ары мырза, ары күл.
Жакшы ай менен күндөй, жакшылыгы ар кимге бирдей.
Жакшы айттырбай билет, суратпай берет.
Жакшы аким элин оңдойт, жаман аким элин кордойт.
Жакшы ат жанга шерик, жакшы ит малга шерик.
Жакшы ат жанга шерик, жаман ат малга шерик.
Жакшы ат камчы салдырбайт
Жакшы ата — жаман уулга кырк жыл азык
Жакшы ата алысты жакын кылат.
Жакшы атак жатак, жаман атак алыска качат.
Жакшы атанын кашыктап жыйнаганын жаман уул чөмүчтөп чачат.
Жакшы ата кашыктап жыйнаганын, жаман уул чеңгелдеп чачат.
Жакшы атка — бир камчы, жаман атка — миң камчы.
Жакшы атка бир камчы, жаман атка миң камчы.
Жакшы кишиге бир сөз, жаман кишиге миң сөз.
Жакшы атка жаман ат, жалы менеп теңелет.
Жакшы адамга жамандар, малы менен теңелет.
Жакшы аттын (малдын) тишин ачпа, жакшы эрдин
(адамдын) жашын сураба.
Жакшы аттын жалын сактагыча, жакшы жигиттин арын сакта.
Жакшы аттын тишин ачпа, жакшы эрдин жашын сураба.
Жакшы атыңдан айрылганча, жаман көзүңдөн айрыл.
Жакшы атыңдан айрылганча, жаман козуңдан айрыл.
Жакшы атыңды тойго мин, жаман атыңды буйга
мин, түнөп калган уйга мин.
Жакшы атын аябайт, баатыр жоону санабайт.
Жакшы ашын жейт, жаман башын жейт.
Жакшы аял — дөөлөт, жаман аял — мээнет
Жакшы аял — ырыс, жаман аял -уруш
Жакшы аял алгандын тою үйүндө.
Жакшы аял бир айыл элди агартат, жаман аял өз
башын эптеп агартат.
Жакшы аял жакын кошот, талыкпай окуу акыл кошот.
Жакшы аял жаман эрди жакшы кылат, жаман аял
жакшы эрди жер кылат.
Жакшы аял үй ээси, жаман аял жол ээси.
Жакшы аял үйдүн жайсаңы, жаман аял үйдүн шайтаны.
Жакшы баксаң эгинди, эгин берээр тегиңди.
Жакшы бала тил алчаак, жаман бала уялчаак.
Жакшы бала эр болот, жаман бала жер болот.
Жакшы болом десең, жакыныңа жан тартпа,
бактылуу болом десең, башка адамга көз артпа.
Жакшы болом десең, жакыныңа жан тартпа,
бактылуу болом десең, башкаларга көз артпа.
Жакшы болсо — бийден, жаман болсо — кулдан.
Жакшы болсо алганың, жаркылдаган кушка
окшойт, жаман болсо алганың, алдыңдан өткөн
сызга окшойт, каңтардагы музга окшойт.
Жакшы болсо алганың, жаркылдаган кушка
окшош, атыр жыттуу гүлгө окшош, жаман болсо
алганың, алдыңдан өткөн сызга окшойт.
Жакшы болсо катының — табыла берет акылың,
куусаң да кетпейт жакыныңЖаман болсо
катының — кете берет акылың, чакырсаң (кээде
жалынсаң) келбейт жакының.
( Жакшы болсо катының келип турат жакының,
жаман болсо катының качып турат жакының.
( Жакшы болсо катының, келип турат жакының,
жаман болсо катының, качып турат жакының,
жакшы болсо катының, табыла берет акылың,
куусаң да кетпейт жакының, жаман болсо
катының, кете берет акылың, чакырсаң келбейт жакының.
Жакшы болсо катының, табыла берет акылың.
Жакшы болсоң — жатык бол, улук болсоң — кичик бол.
Жакшы болсоң жатык бол, ар ким жолдош
башыңаЖакшы болуп тар болсоң, кимдер келет кашыңа.
Жакшы болсоң жатык бол, чындык сенден
адашпайт, карапайым калыс бол — сени төмөн санашпайт.
Жакшы болсоң жердей бол, баарын чыдап
көтөргөн, таза болсоң суудай бол — баарынын кирин кетирген.
Жакшы болсоң өздүн да, өзгөнүн да үзүрүн
көрөсүң, жаман болсоң экөөнөн тең кол үзөсүң.
Жакшы болуучу азамат жатып алып бий болот,
жаман болуучу азамат качып жүрүп ий болот.
Жакшы болуучу балаңды соодагер кылба.
Жакшы врач — өмүр шериги.
Жакшы деген бир ат (ты) бар, кууса жетпейт
(жеткис)Жаман деген бир ат (ты) бар, жууса
кетпейт (кеткис).
Жакшы деген бир атты кууса жетпейт, жаман
деген бир атты жууса кетпейт.
Жакшы дос жан жыргатаар азык, жаман дос
башка тиер казык.
Жакшы дос пайдасын тийгизбесе да зыянын тийгизбейт.
Жакшы жалган айгпайт, жалгандан пайда таппайт.
Жакшы жаныңа жолдош, жаман малыңа жолдош.
Жакшы жар марьггат, жаман жар карытат.
Жакшы жарсыз өткөн күн курусун.
Жакшы жашынан эл башкарат, жаман карыган сайын жашарат.
Жакшы желик болот, жүк көтөргөн көлүк болот.
Жакшы жетекчи элин түзөйт.
Жакшы жигит көктөгү (асмандагы) жылдыз.
Жакшы жигит сыртта — мырза, үйдө — кул.
Жакшы жигит сыртта мырза, үйдө кул; жаман
жигит үйдө мырза — сыртта кул.
Жакшы жигит эл камы үчүн жүгүрөт, жаман жигит
өз камы үчүн жүгүрөт.
Жакшы жигит элин өргө сүйрөйт, жаман жигит
элин көргө сүйрөйт.
Жакшы жүргөн жерине тынч салар, жаман жүргөн
жерине өрт салар.
Жакшы — журтунун камын жейт, жаман —
журтунун малын жейт.
Жакшы зайып үйдүн куту.
Жакшы зайып жаман эрди бий кылат, жаман
эркек жакшыны алса күң кылат.
Жакшы зайып тартарды таап, бөдөнөнү бөлө кылат.
Жакшы зайып таранчыны таяке, бөдөнөнү бөлө кылат.
Жакшы зайып—жарым ырыс, жаман катын— күнүгө уруш.
Жакшы ит өлүгүн көрсөтпөйт.
Жакшы ишке келет, жаман ашка келет.
Жакшы үйгө келгенде, жаман адам мас болот.
Жакшы өлсө бир өлөт, жаман өлсө миң өлөт.
Жакшы өмүрдүн алды—өрт, аркасы—күн.
Жакшы өскөн бала эшикте калган ата — энесин
төргө чыгарар, жаман өскөн бала төрдөгү ата —
энесин сыртка чыгарар.
Жакшы карасаң, сүттөн да кара табасың
Жакшы катын — жарым ырыс.
Жакшы катын — үйдүн көркү, жакшы чапан—
тойдун көркү.
Жакшы катын — капкалуу шаар, жаман катын —
ичи толтура заар.
Жакшы катын — катын, жаман катын — отун.
Жакшы катын — ырыс, жаман катын — уруш.
Жакшы катын жаман эрди зор кылат, жаман
катын жакшы эрди кор кылат.
Жакшы катын жаман эрди эр кылат, жаман катын
жакшы эрди жер кылат.
Жакшы катын жарым ырыс, жаман катын күндө уруш.
Жакшы кеңеш — жарым ырыс.
Жакшы келин — келин, жаман келин — өлүм.
Жакшы келсе — кут, жаман келсе — жут.
Жакшы кеп — жандын азыгы, жаман кеп — жандын казыгы.
Жакшы көргөн досунан мал аяган жигитпи.
Жакшы киши үлгү, жаман киши күлкү.
Жакшы киши калааны курат, жаман киши калааны бузат.
Жакшы киши карыса да, акылынан танбас.
Жакшы киши мал бакса — торугун семиртет,
жалкоо киши мал бакса — сөөгүн итке кемиртет,
Жакшы киши менен жанашкан жакшы.
Жакшы киши ооруса тойго барып келгендей,
жаман киши ооруса көрдөн чыгып келгендей.
Жакшы киши ооруса, коноктон келгендейЖаман
киши ооруса, көрдөн келгендей.
Жакшы күндө — душман дос, жаман күндө —тууган дос.
Жакшы көргөн досуңа ат байлатып сына.
Жакшы көргөн досуңдун, атын албай, тайын ал.
Жакшы көргөн досунан, мал (ат) аяган жигитпи?!
Эл четине жоо келсе жан аяган жигитпи.
Жакшы көрөт деп, бара бербе, берет деп, ала бербе.
Жакшы коңшу—жан азыгы, жаман коңшу—баш казыгы.
Жакшы конок ток болот, жаман конок шок болот.
Жакшы кошуна — бөксөрбөгөн казына.
Жакшы кошунаңа жарамсыз сөз айтпа.
Жакшы кушка жаман куш бабы менен теңелет,
жакшы кызга жаман кыз багы менен теделет.
Жакшы кушка, жаман куш, бабы менен теңелет,
жакшы кызга жаман кыз, багы менен теңелет.
Жакшы эрге жаман эр, жары менен теңелет.
Жакшы кыз — жакадагы кундуз, жакшы жигит — көктөгү жылдыз.
Жакшы кыз — жакадагы кундуз, жакшы уул — көктөгү жылдыз.
Жакшы кыз жакадагы кундуз,
Жакшы кыз кылыгы менен, жакшы ийне учугу менен.
Жакшы кыз эрден чыкпайт, эрден чыкса да элден чыкпайт.
Жакшы кызга жаман кыз багы менен теңелет.
Жакшы кыздын башына бермет менен шуру
ойнойт, жаман кыздын башында сирке менен бит ойнойт.
Жакшы кыздын башына, бермет менен шуру
ойнойт, жаман кыздын башына, какач менен кир ойнойт.
Жакшы кылсаң өзүңө, жаман кылсаң өзүңө, өөдө
карап түкүрсөң, кайтып түшөөр көзүңө.
Жакшы кылсаң өзүңө, жаман кылсаң өзүңө.
Жакшы максат — бүтүн кылат, жаман максат — күкүм кылат.
Жакшы мал (ат) жанга аралжы, жакшы дос (жолдош) малга аралжы.
Жакшы мал өлсө, жанга себеп.
Жакшы малдын тишин ачпа, жакшы адамдын жашын сураба.
Жакшы менен дос болсоң — ырыскысын тең
бөлөт, жаман менен дос болсоң — өзүнөн сени кем көрөт.
Жакшы менен дос болсоң, өлгүчөктү коштошот.
Жакшы менен жүргөн жарыйт, жаман менен
жүргөн убайым тартып карыйт.
Жакшы менен жүрсөң — күндө базар, жаман
менен жүрсөң — күндө азар.
Жакшы менен жүрсөң — жетесиң муратка, жаман
менен жүрсөң — каласың уятка.
Жакшы менен жолдош болсоң, оозуңа аш тиет,
жаман менен жолдош болсоң, оозуңа таш тиет.
Жакшы нерсе аз болот, жаман жүрөк таш болот.
Жакшы ниет — жарым иш.
Жакшы ниет — жарым ырыс.
Жакшы оозго — аш, жаман оозго — таш.
Жакшы санаа — жарым ырыс.
Жакшы санаа (тилек, сөз, үмүт, ниет) жарым ырыс (дөөлөт).
Жакшы санаалаштын белгиси — барын алышып, жогуна таарынышпоо.
Жакшы сүйлөсө — гүл төгүлөт, жаман сүйлөсө — жин төгүлөт.
Жакшы сүйлөсөң, бекер берет.
Жакшы сөз — жан семиртет, жаман сөз — жан кейитет.
Жакшы сөз — жан эритет, жаман сөз — жан кейитет.
Жакшы сөз — жарым дөөлөт.
Жакшы сөз — жарым ырыс.
Жакшы сөз — суу, жаман сөз — уу.
Жакшы сөз — таш эритет, жаман сөз — баш чиритет.
Жакшы сөз жан семиртет, жаман сөз жан кейитет.
Жакшы сөз жан эргитет.
Жакшы сөз жандын эшиги.
Жакшы сөз менен жылан ийинден чыгыптыр.
Жакшы сөз таш эритет, жаман сөз баш чиритет.
Жакшы сөздү айбан да билетЖакшы сөз жандын эшиги.
Жакшы сөздү айбан да түшүнөт.
Жакшы сөзү менен күлдүрөт, назы менен
күйдүрөт, мээрими менен сүйдүрөт.
Жакшы сөзү менен сооротот, жаман токмогу менен ыйлатат.
Жакшы сыйлайт дили менен, жаман кыйнайт тили менен.
Жакшы таап айтат, жаман каап айтат.
Жакшы таз башын жашырбайт, жакшы аял ашын жашырбайт.
Жакшы тамак жайдары кылат.
Жакшы тамак калганча, жаман курсак айрылсын.
Жакшы тамак калгыча, жаман курсак жарылсын.
Жакшы тилек — жарым ырыс.
Жакшы тарбиядан жашоо жеңил.
Жакшы тартип орнотсоң, элиң сыйлайт.
Ансыз элиң бир уучка сыйбайт.
Жакшы тилек — жарым ырыскы.
Жакшы төөнүн мурду жырылбайт.
Жакшы тондун жакасы бар, жеңи жок; жакшы
адамдын ачуусу бар, кеги жок.
Жакшы уктагың келсе, жатаарда тое ичпе,
болбосту ойлонуп капага түшпө.
Жакшы ургаачы колго түшсө күң болбойт.
Жакшы ургаачынын колунда куту, койнунда ырысы толо.
Жакшы уул атадан, жаман уул батадан.
Жакшы уул эл ишине жарайт, жаман уул колуңду карайт.
Жакшы уул элине баш болот, жаман уул элине кас болот.
Жакшы уулдун башына ырыс менен кенч ойнойт,
жаман уулдун башына келтек менен камчы ойнойт.
Жакшы уулдун башына, ырыс менен кенч ойнойт.
Жакшы ыр жан жыргатат.
Жакшы эл камын ойлойт, жаман өз камын ойлойт.
Жакшы эли менен, жер кени менен (даңктанат).
Жакшы элпек болот, жамандын колунда келтек болот.
Жакшы энелер төш жебейт.
Жакшы эр — эли менен, жакшы жер — кени менен.
Жакшы эр (жигит) элин өргө сүйрөйт, жаман эр
(жигит) элин көргө сүйрөйт.
Жакшы эрге жаман эр малы менен теңелет.
Жакшы эрге кыз барса, сылап сылап султан кылат.
Жаман эрге кыз барса, уруп — согуп ултан кылат.
Жакшы эрдин жашын сураба, жакшы аттын тишин ачпа.
Жакшыга — жанаш, жамандан — адаш.
Жакшыга (эстүүгө) айтсаң билет, жаманга (эссизге) айтсаң күлөт.
Жакшыга акыл айтсаң, таап алгандай сүйүнөт,
жаманга акыл айтсаң, алдап алчудай күйүнөт.
Жакшыга барсаң (түшсөң) жашарып жарайсың,
Жакшыга бир ата, жаманга да бир ата.
Жакшыга бир сөз, жаманга миң сөз.
Жакшыга жакын болсоң, колуң асманга жетер,
залим менен жакын болсоң, башың жерге кирер.
Жакшыга жакындаба, өзү сени сүйбөгөн соң.
Жаманга жакындаба, эч пайдасы тийбеген соң.
Жакшыга жалынса — жан калат,
жаманга жалынса — бир кашык кан калат,
Жакшыга жаман айтсаң, бейпай болот.
Жакшыга жанаш, жамандан адаш.
Жакшыга жата кал, жаманга ката кал.
Жакшыга жүрүм жок, жаманга өлүм жок.
Жакшыга жут жок, жаманга кут жок.
Жакшыга кызмат кылсаң — калынды дээр,
жаманга кызмат кылсаң — жалынды дээр.
Жакшыда жалуу жок, жаманда каруу жок,
Жакшыда жамандын сөз акысы бар, байда
жардынын көз акысы бар.
Жакшыда жамандын көз акысы бар, байда
жардынын өз акысы бар.
Жакшыда жатым жок, жаманда батым жок.
Жакшыда кек жок, жаманда тек жок.
Жакшыда кек жок, кекчилде тек жок.
Жакшыдан — мөөн, жамандан — жаан.
Жакшыдан ат калат, жамандан дат калат.
Жакшыдан башчы койсоң элди түзөтөөр, жамандан
башчы койсоң элди жүдөтөөр.
Жакшыдан бөөн, жамандан—жаан (туулат)
Жакшыдан жаман туулса — чыгаша,
жамандан жакшы туулса — киреше.
Жакшыдан жаман туулса эм табылбайт,
Жамандан жакшы туулса тең табылбайт.
Жакшыдан качпа, жаманга баспа.
Жакшыдан пайда тийбейби — эки таалай төп
болсо, жамандан пайда тийбейби—өз курсагы ток болсо.
Жакшыдан сөз калат, соодагерден бөз калат,
усталардан дат калат, молдолордон кат калат.
Жакшы —жаныңа жолдош, жаман —малыңа жолдош.
Жакшылардын сөздөрү май сепкендей,
жамандардын сөздөрү тай тепкендей.
Жакшылыгын алса — кут,
жамандыгын алса — жут.
Жакшылык — жамандыкты бирдей ойлон.
Жакшылык ай менен күндөй, бардык элге бирдей,
жаралганың чын болсо, пайда кыл карап жүрбөй.
Жакшылык болсо билип ал,
жаш куракта билим ал.
Жакшылык жакшылык менен бүтпөйт.
Жакшылык жан эритет, жамандык жан кейитет.
Жакшылык жерде калбайт.
Жакшылык жолдо калбайт, асыл таш жерде калбайт.
( Жакшылык өмүр шамы, чөккөн көңүлдү чалкытат,
өчкөн отту тамызат.
Жакшылык көрсө — дүңгүрөп калат, жамандык
көрсө — үлдүрөп калат.
Жакшылык кылсаң бирөөгө бир жамандык
ойлонот, жамандык кылсаң бирөөгө тагдырым деп тим болот
Жакшылык кылсаң — ырыска батасың, калпың кармалса кайда качасың?
Жакшылыкка жакшылык — ар адамдын башында,
жамандыкка жакшылык — эр адамдын башында.
Жакшылыкка жакшылык, ар кишинин ишидир,
жакшылыкка жамандык, көр кишинин ишидир,
жамандыкка жакшылык, эр кишинин ишидир,
жамандыкка жамандык, кем кишинин ишидир.
Жакшылыктан кечик, жамандыктан кечикпе.
Жакшылыкты досуңа кыл, досуңдан артса өзүңө кыл.
Жакшылыкты унуткан, жамандыкка жолугат.
Жакшылыктын жолу узун, жанашкандын колу узун.
Жакшылыктын жолу узун, ыймандуулуктун колу узун.
Жакшыны — сөз өлтүрөт, жаманды — таяк өлтүрөт.
Жакшыны — сөз ээрчийт, жаманды — чөп ээрчийт.
Жакшыны жараштыр, жаманды адаштыр.
Жакшыны жатым дебе, жаманды досум дебе.
Жакшыны жатым дебе, жаманды өзүм дебе.
Жакшыны көрүп пикир кыл, жаманды көрүп шүкүр кыл.
Жакшыны көргөн, жаманды бөлгөн — бул акылмандык.
Жакшыны көрсөң жакшы болосуң, бакшыны көрсөң бакшы болосуң.
Жакшыны коштой бил, жаманын таштай бил.
Жакшыны мактасаң, жоону чабат, жаманды мактасаң, каман чалат.
Жакшыны мээнет чырмаса, жакыны менен кас
болот, баланы мээнет чырмаса, сарыкарт түшүп таз болот.
Жакшыны мээнет чырмаса, жакыны менен кас болот.
Жакшыны отко салса ойноп турат, күлгө салса күлүп турат.
Жакшыны сөз өлтүрөт, жаманды таяк өлтүрөт.
Жакшыны сөз ээрчийт, жаманды чөп зэрчийт.
Жакшыны сыйласаң эсинен кетпейт, жаманды
сыйласаң эшигиңден кетпейт
Жакшыны уккуң келсе, жаманды айтпа.
Жакшыныкын сатып ич, жамандыкын басып ич.
Жакшынын — шарапаты, жамандын — кесепети.
Жакшынын акылы ташка тамга баскандай,
жамандын акылы түз жерге казан аскандай.
Жакшынын асты тар, арты кең болот.
Жакшынын аттан жыгылганы да жакшы.
Жакшынын аты жакшы
Жакшынын аты өчпөйт.
Жакшынын жакшы билээр сымбатын, жамандар
кайдан билсин, адамдын арзаны менен кымбатын.
Жакшынын жакшылыгы (пайдасы) тиер ар жерде,
жамандын жамандыгы (зыяны) тиер тар жерде.
Жакшынын жарыгы жалпыга тиет.
Жакшынын жаты болбойт, жамандын уяты болбойт.
Жакшынын иши да, сөзү да элге пайда, жаманда андай сапат кайда?
Жакшынын иши жугат, жамандын бити жугат.
Жакшынын өзү да жакшы, сөзү да жакшы,
жамандын өзү да жаман, оозунан чыккан сөзү да жаман.
Жакшынын өзү өлсө да, сөзү өлбөйт.
Жакшынын өмүрү жарым.
Жакшынын көөнүн калтырганча,
жамандан муш же.
Жакшынын көкүрөгү элге калкан.
Жакшынын колуна мал түшсө жалпы эл менен
көрөр, жамандын колуна мал түшсө түбөлүк
кетпестей көрөр.
Жакшынын сөзү жатык болот, жамандын сөзү
кычык болот.
Жакшынын сөзү каймак, жамандын сөзү токмок.
Жакшынын сөзү кепил, жамандын өзү кепил.
Жакшынын сөзү таш эритет, жамандын сөзү баш чиритет.
Жакшынын сөзү ташка тамга баскандай.
Жакшынын сөзүн капка сал.
Жакшынын тебетейи кебинен кетпейт (жанбайт).
Жакшынын тоюна бар, жамандын өлүмүнө бар.
Жакын талашса, жатка жем.
Жакынга көз жеткирет, алыска тил жеткирет.
Жакындагы тебишет, ыраактагы кишенешет.
Жакынды жаралаба, алысты каралаба
Жакыны көп жазганбайт.
Жакыныңа жат болбо, өз элиңе кас болбо.
Жакынын сыйлабаганды жат сыйлабайт.
Жакырдын жайын жалчы билет.
Жакырчылык илдет, жан багуу — милдет.
Жакырчылыкта табылбайт тыйын.
Жалаң кудайга ишенген жөө калат.
Жалакор жалаа издейт, паракор жалаадан кетпейт.
Жалактап шыпыр болбо, жан кечти түшөт колго.
Жалам айраны жок баласынын аты Жууратбек.
Жалгабаган кудайга, жалынбаса не болот!
Жалгаймын деп үзүп алба, түзөймүн деп бузуп алба.
Жалган айтсаң, жадында сакта.
Жалган жерден өрт чыкпайт.
Жалган сөз сени жарытпайт, чындык сөз сени карытпайт.
Жалган сөз бел ашырган менен эл ашырбайт.
Жалган эсеп түпкө жетет.
Жалганды чын кайтарар.
Жалганчы аксактан мурда колго түшөт.
Жалганчы өлгөн адамды күбө тутат.
Жалганчынын сөзү жалганга кетет.
Жалганчынын чын сөзү жалганга кетет.
Жалгыз аттуу — жарышчаак, жаргак шымдуу — күрөшчөөк.
Жалгыз аттуу жарышчаак, жаман катын урушчаак.
Жалгыз аттын чаңы чыкпайт, жалгыз эрдин даңкы чыкпайт.
Жалгыз аттын чаңы чыкпайт, чаңы чыкса да,
даңкы чыкпайт, жалгыз эрдин аты чыкпайт,
(жалгыз кишинин үнү чыкпайт) аты чыкса да даңкы чыкпайт.
Жалгыз бала атка чапса, атасы көчүгүн көтөрөт.
Жалгыз баласынын көзүн чыгара чабат.
Жалгыз болсоң жакшынын жөрөлгөсү жаныңда болсун.
Жалгыз болсоң чогоол бол, көп жанынан түңүлсүн,
жарды болсоң кооз бол, бай жанынан түңүлсүн.
Жалгыз болсоң чогоол бол, көп жанынан түңүлсүн.
Жарды болсоң жоомарт бол, бай малынан түңүлсүн.
Жалгыз болсоң шок бол.
Жалгыз бээлүү жан сактайт, эки бээлүү эл сактайт
Жалгыз дарак токой болбойт, жалгыз таруу ботко болбойт.
Жалгыз дарак токой болбойт.
Жалгыз жүргөн жарыбайт, жарыса да марыбайт.
Жалгыз жүрүп жол тапканча, көп менен бирге адаш.
Жалгыз жыгач үй болбойт, жалгыз жигит бий болбойт.
Жалгыз иттин үргөнү билинбейт, жалгыз кишинин
жүргөнү билинбейт
Жалгыз үйдүн тамагы жетсе да, табагы жетпес.
Жалгыз өгүз кош болбойт, жаакташкан дос болбойт.
Жалгыз өгүз кош болбойт, эки арамза
(жаакташкан, жакалашкан) дос болбойт, дос
болсо да акыбети оң болбойт.
Жалгыз өлө жегиче, досуң менен бөлө же
Жалгыз өлсө — чуу чыкпайт, жар ураса суу чыкпайт.
Жалгыз өлсө чуу чыкпайт, жар куласа суу чыкпайт.
Жалгыз карга бокко тойбойт.
Жалгыз кол түйүн чечпейт
Жалгыз кыз — жалама туз, эки кыз — эрмек кыз,
үч кыз ата —энеге күч кыз.
Жалгыз кылган уурунун, жаманаты — жалпыга.
Жалгыз таруу ботко болбойт, ботко болсо коюу
болбойт, жалгыз адам тутка болбойт, тутка болсо
да журтка болбойт.
Жалгыз таруу ботко болбойт, ботко болсо коюу болбойт.
Жалгыз таруу ботко болбойт, жалгыз адам тутка болбойт.
Жалгыз чапкан ат күлүк.
Жалгызга жар — кудай.
Жалгызга жылдыз жолдош.
Жалгызга кудай жар.
Жалгыздыгын жашырган көбөйбөйт.
Жалгыздык жалдыратат.
Жалгыздык жалдыратат, жалкоолук шалдыратат.
Жалгыздын жары — кудай.
Жалдуу болсо — ат, жакалуу болсо — тон.
Жалкоого кеч кирбейт, жаманга эс кирбейт.
Жалкоо — ашка белен, ишке керең.
Жалкоо «биз бүтүрдүк» деп, бүткөн иштин башында.
Жалкоо «качан тамак берет» деп, катынынын кашында.
Жалкоо жеңилдин асты менен оордун үстү менен жүрөт.
Жалкоо карап отуруп чарчайт.
Жалкоого аш болсо да, иш болбосо.
Жалкоого иш буюрсаң, өзүңө акыл үйрөтөт.
Жалкоого күн кечкирбейт.
Жалкоого шылтоо көп.
Жалкоолук адамды карытат, эмгек адамды байытат.
Жалкоону алкы башкарат, ак ниетти намыс башкарат.
Жалкоонун иши аз, себеби көп.
Жалкоонун сыркоосу көп, жандеменин шылтоосу көп.
Жалкоонун шылтоосу көп.
Жалпылап көтөргөн жүк жеңил.
Жалтанбаган жоону жеңет, жадабаган тоону жеңет.
Жалчы жумшаган жарыбайт, кул жумшаган куунабайт.
Жалчы жумшаган жарыбайт.
Жалчы мал багат, жакшылар калың салат
Жалы барда чамынган, жаман аттын белгиси,
жаны барда жалынган — жаман эрдин белгиси.
Жалын пастайт, желпилдеген чок калат.
Жалындуу жаштык кезиңде жазгы суудай ташкында.
Жалындуу эрдин белгиси — жалтанбай тосот жоо бетин.
Жалынса жакшы кечээр, чапса болот өтөөр.
Жаман атты жакшы бакса тулпар болот.
Жаман — жакшыны териштирүү кыйын.
Жаман — өз ашынан куру калат.
Жаман — каап сүйлөйт, жакшы — таап сүйлөйт.
Жаман — кишиден кийин, иттен илгери.
Жаман — эки аяк аш ичсе, бир аягы башына жүк болот.
Жаман (же жалгыз) аттуу жарышчаак, жаман тондуу күрөшчөөк.
Жаман агайын — күнүчүл, жакшы агайын— сынчыл.
Жаман адам — өз ырыскысына өзү түкүрөт.
Жаман адам жакшыны тааныбайт.
Жаман адам өзү боло албайт, болгонду көрө албайт.
Жаман айгак жанына тартат.
Жаман айгыр үйүрүнө тап.
Жаман айгыр энесине тап берет
Жаман айтпай жакшы жок
Жаман айыл болгонун милдет кылат.
Жаман атка камчы, жакшы атка камчы
Жаман атка жал бүтсө, жалына торсук байлатпайт.
Жаман эрге мал бүтсө, жанына коңшу кондурбайт.
Жаман атка жал бүтсө, жанына торсук байлатпайт.
Жаман атка жал бүтсө, жанына чанач байлатпайт.
Жаман атты жакшы баксаң — тулпар, күйкөнүн
табын тапсаң — шумкар.
Жаман атты жал басат, жаман аялды чач басат.
Жаман атты жал басат.
Жаман атты мингенче жөө жүргөн артык, жаман
катын алганча бойдок жүргөн артык.
Жаман аял белгиси казаны калат жуулбай, кабы калат буулбай.
Жаман аял кетем деп коркутат, жаман эркек өлөм деп коркутат.
Жаман бала тентек, жакшы бала элпек.
Жаман бергенин доолайт.
Жаман болбой жакшы болбойт.
Жаман болоор жигит чегинчээк, кедей болоор жигит эринчээк.
Жаман болоор жигиттер, өз боюна кас болот.
Жарды болоор жигиттер, дөөлөтүнө мас болот.
Жаман болсо катының, ичтен жеген митедей.
Жаман болсоң — бир кишисиң, жакшы болсоң — миң кишисиң
Жаман бука өз башына чөп үйөт.
Жаман да (же кичине да) болсо, өз козуман кочкор салам.
Жаман да болсо атабыз, жакшыны кайдан табабыз.
Жаман дарт—жалкоолук.
Жаман жолдош көлөкө сыяктуу: күн ачыкта качып
кутула албайсың, күн бүркөктө издеп таба албайсың.
Жаман дос көлөкө сыяктуу: күн ачыкта кутула
албайсын, күн бүркөктө издеп таба албайсың.
Жаман достон ачык душман артык.
Жаман жаңдаса «жаңдайт» дейт, акыл айтса «алдайт» дейт.
Жаман жайын айтам деп, баарын айтат.
Жаман жакшыны сыйлабайт.
Жаман жанын сатат, малын катат, жакшы малын сатат, элин катат.
Жаман жарманын кызуусу (же ысыгы) менен черүүгө аттанат.
Жаман жарманын ысыгы менен черүүгө аттанат.
Жаман жашка тойбойт, жашка тойсо да ашка тойбойт.
Жаман жашырынбайт, жакшы көрүнбөйт.
Жаман жнгит жан сактайт, жакшы жигит эл сактайт
Жаман жигит той бузат, жаман аял үй бузат.
Жаман жүргөн киши өзүн билбейт, башка бирөөнү назарына илбейт.
Жаман жүрүп жакшы болгондон сактан, жарды жүрүп бай болгондон сактан.
Жаман жоктон жогору.
Жаман жолдош жоого алдырат, жаман сөз доого калтырат.
Жаман жолдош жоого алдырат, жантык жолдош уятка калтырат.
Жаман жолдоштон жалгыздык артык.
Жаман жыл эстен кетет, жаман кошуна эстен кетпейт.
Жаман жылкы жал күтсө (же жаман жылкыга жал
бүтсө), жанына торсук байлатпайт.
Жаман инек — музоочул, жаман катын — төркүнчүл.
Жаман инек музоочул, жаман катын төркүнчүл.
Жаман ит жазгы тамактан куру кылат.
Жаман ит жайлоодогу жармадан үмүт кылат.
Жаман ит күндүз үрөт.
Жаман ит күндүз үрөт, жаман күйөө кайын менен айыл жүрөт.
Жаман ит ыркырап буттан алат, жаман катын аркырап беттен алат.
Жаман иттин аты «Бөрү —басар».
Жаман иттин чычкысы түлкү кууганла келет.
Жаман үйдүн (жамандын) коногу билет.
Жаман үйдүн ити кабанаак, жаман кыз болор тубанак.
Жаман үйдүн коногу бийлейт.
Жаман үйлүү жардыга борошолуу чилде кас.
Жаман өз ашынан куру калат.
Жаман өз ишине кулдук урат.
Жаман өз үйүндө коноксуйт.
Жаман өз камы үчүн күйүнөт, жакшы эл камы үчүн жүгүрөт.
Жаман өзү боло албас, болгонду көрө албас.
Жаман өзүн билбейт, жакшыны көзгө илбейт.
Жаман каап сүйлөйт, жакшы таап сүйлөйт.
Жаман калем, жакшы эстен мыкты.
Жаман катын — күндө уруш.
Жаман катын алганча — бойдок жүргүн өлгөнчө,
жаман бычак алганча—тиштеп жегин тойгончо.
Жаман катын белгиси, жапкан наны каралаБеш
эчкиси тууса эле, бел кырчоодон сарала.
Жаман катын мактанат, жарга тартып аттанат.
Жаман катын терисин жыйбай иттен көрөт, башын
жуубай биттен көрөт.
Жаман катын терисин жыйбай иттен көрөт, чачын
жуубай биттен көрөт
Жаман катын чыккан жерин төркүнсүйт.
Жаман катындын амалы кырк эшекке жүк.
Жаман көргөндүн бөркү казанбактай.
Жаман кийим жок болсо, жакшы кийим кор болот.
Жаман киши өз үйүндө коноксуйт, жаман кыз өз үйүндө манапсыйт.
Жаман киши өз камы үчүн күйүнөт, жакшы киши
эл камы үчүн жүгүрөт.
эЖаман киши мас болсо, жакыны менен кас болот.
Жаман киши мал күтсө, жанына коңшу кондурбайт.
Жаман кишиден кийин, иттен илгери.
Жаман көргөн уулу түп тутат.
Жаман көрүп май бергенче,
жакшы көрүп чай бер.
Жаман көрсө жармасын бербей койсун.
Жаман кой шишегинде карыйт.
Жаман койчу жайытын бир күндө түгөтөт.
Жаман кушту жакшы бакса шумкар болот.
Жаман кыз бет тырмаак болот.
Жаман кыз тамак үчүн ыйлайт, жакшы кыз энесин сыйлайт.
Жаман кыз тырмаак болот.
Жаман кыздын белгиси — жазгы келген коноктой,
үй —бүлөсүн жүдөтөт мизи мокок ороктой.
Жаман кыздын сөздөрү, көк желкеге ургандай.
Жаман кылып коюучу, жакшысы уят болуучу.
Жаман кыргый сагызганга жем.
Жаман малын катат, жакшы элин катат.
Жаман малын коруйт, жакшы арын коруйт.
Жаман менен жанашканча бир кылым, жакшы
менен чай кайнамча бирге бол.
Жаман менен жолдош болбо, наадан менен сырдаш болбо.
Жаман менен жолдош болсоң жоого алдырат.
Жаман менен жолдош болсоң, балаасына каласың.
Жаман менен жолдош болсоң каларсың уятка,
жакшы менен жолдош болсоң жетерсиң муратка!
Жаман мыйзам жакшы элди жакыр кылат.
Жаман сөз доого калтырат.
Жаман сөз жүрөккө барып так болот.
Жаман тайын тааныбайт.
Жаман төө жабуусун жерийт, жаман адам айлын жерийт.
Жаман тил үчүн жакшы баштан айрылыптыр.
Жаман төө мингенче, жөө жүргөн артык.
Жаман катын алганча, бойдок жүргөн артык.
Жаман туугандан жакшы коңшу артык.
Жаман туугандан жакын кошуна артык.
Жаман туугандын намысын талашам деп, жакшы
душманың менен кас болбо.
Жаман уй жайытын бир күндө түгөтөт
Жаман уй жарда музоолойт.
Жаман уста темирди да согот, көмүрдү да согот.
Жаман уул — атага кул.
Жаман уул атасы өлгөндө көбөт.
Жаман уул атасы өлгөндө бир көбөт, катын алганда бир көбөт.
Жаман уул жакшы атанын наамын булгайт.
Жаман чарылдак болот, кабанаак иттей арылдак болот.
Жаман чөйчөктөгү сууга чөгүп өлөт.
Жаман эки аяк аш ичсе, бир аягы башына жүк болот.
Жаман энеден бала да качат.
Жаман эрге мал бүтсө, жанына коңшу кондурбайт,
Жаман эрден мал тайса, жаздыктан башын көтөрбөйт.
Жаман эрдин белгиси — үйдө баатыр, жоодо жок.
Жаман эркек тууганчыл, жаман катын төркүнчүл.
Жаман эсеп түпкө жетет.
Жаман ээрден жайдагым артык, жаман катындан
бойдогум артык.
Жаман, жайын айтам деп, баарын айтат.
Жаманга (соргокко) чоң аягыңды көрсөтпө.
Жаманга айткан кайран сөз, өлгөнгө ыйлаган кайран көз.
Жаманга айткан кайран сөз.
Жаманга айткан сөз кулактын сыртында калат.
Жакшыга айткан сөз жүрөктө калат.
Жаманга айткан эссиз сөз, өлүккө ыйлаган эссиз көз.
Жаманга акыл айтсаң, тосо чыгып закүн айтат.
Жаманга алкыш да жок, каргыш да жок.
Жаманга барсаң (түшсөң) убайым менен карыйсың.
Жаманга башчы болгончо, жакшыга коңшу бол.
Жаманга берсең кызыңды, алтын башы кор болот.
Жаманга дөөлөт жар болсө, көтөрө албай маң болот.
Жаманга жакшылык кылба, жоорго бок сыйпаба.
Жаманга жакын болсоң, жалаасы жугат.
Жаманга жалынба, жакшыга таарынба.
Жаманга жалынбагын малы бар деп, эшекти
сылабагын жалы бар деп.
Жаманга жардам кылсаң, жакшылыгыңды билбейт.
Жаманга ишиң түшпөсүн, токойго кушуң түшпөсүн.
Жаманга үңүлбө, жакшыдан түңүлбө.
Жаманга өчөшпө.
Жаманга кеңеш айтсаң, буйруктай көрөт.
Жаманга кеп айтам (гэп урам) деп, сөзүндү айып кылбагын.
Жаманга кеп айтса, теңтушсуп калат.
Жаманга күн салгыча, көтөрүп көргө сал.
Жаманга олжо түшсө, бөлүшө албай колго түшүптүр.
Жаманга сый жарашпайт.
Жаманга сый көрсөтпө, уйга суу көрсөтпө.
Жаманга сырыңды айтсаң, жарда жыгат.
Жаманга чөп илээшет, жакшыга сөз илээшет.
Жаманга чоң аягыңды көрсөтпө.
Жаманга эш тарткыча, камчы менен беш тарт.
Жаманга эш тарткыча, жаакка беш тарт (же камчы менен беш тарт).
Жаманда достук жок, жакшыда кастык жок.
Жаманда тек жок, жакшыда кек жок.
Жамандан жазган, нттен иймен, элиңди сүй.
Жамандан жакшы болду деп кубанба, жакшыдан
жаман болду деп кайгырба.
Жамандан жакшы туулат адам айтса ынангыс,
жакшыдан жаман туулат бир аяк ашка алгысыз.
Жамандан жакшы туулат, адам айтса ынангысыз.
Жамандан жакшылык артпайт, кедейден кешик артпайт.
Жамандан жарты кашык аш артат.
Жамандан жарты кашык аш артпайт.
Жамандан жарты кашык аш калат.
Жамандан жасоол койсо, жалгыз уулунун көзүн аңтара чабат.
Жамандан кач, жакшыга жанаш.
Жамандан кач, жакшыга кучак ач.
Жамандан тил укканча, жакшыдан таяк же.
Жамандан тон кийсең (жамандын тонун кийсең), тойдо доолайт.

http://kyrgyzinfo.ru sayfasından alıntıdır.