Адат өткөн чак
Өткөн мезгилде кыймыл-аракеттин адатка айланып,кайталанып аткарылышын адат өткөн чак дейбиз. ( Geçen zamanda yapılan hareketi sürekli tekrarlatıp yapılmasına şimdiki zamanın rivayeti diyoruz.)
Mүчөсү (Eki): -чу, -чү (-çu, -çü)
Оң форма: Этиш + чу (-чү) + жак мүчө (Pozitif cümle: fiil + çu (-çü) + iyelik eki)
Мисалы:
- Оку + чу + мун. (Okuyordum veya okurdum.)
- Иште + чү + мүн. (Çalışıyordum veya çalışırdım.)
- Ойно + чу + буз. (Oynuyorduk veya oynardık.)
Оң суроолу форма: Этиш + чу (-чү) беле + жак мүчө (Pozitif soru cümlesi: fiil + çu (-çü) bele eki + iyelik eki)
Мисалы:
- Окучу белем? (Okuyor muydum ? veya okur muydum ?)
- Иштечү белем? (Çalışıyor muydum ? veya çalışır mıydım ?)
- Ойнчу белек? (Oynuyor muyduk ? veya oynar mıydık ?)
Терс форма: Этиш + чу (-чү) + эмес + жак мүчө (Negatif cümles: fiil + çu (-çü) + emes(değil) + iyelik eki)
Мисалы:
- Окучу эмесмин. (Okumuyordum veya okumazdım.)
- Иштечү эмесмин. (Çalışmıyordum veya çalışmazdım.)
- Ойнчу эмеспиз. (Oynamıyorduk veya oynamazdık.)
Терс суроолу форма+ чу (-чү) эмес беле + жак мүчө (Negatif soru cümlesi: fiil + çu (-çü) emes bele + iyelik eki)
Мисалы:
- Окучу эмес белем? (Okumuyor muydum ? veya okumaz muydum ?.)
- Иштечү эмес белем? (Çalışmıyor muydum ? veya çalışmaz mıydım ?)
- Ойнчу эмес белек? (Oynamıyor muyduk ? veya oynamaz mıydık ?)
Türkçede nasıl okumuyordum yerine okumazdım da kullanılıyorsa aynı durum kırgızcada da var onuda anlatayım sizlere…
Aşağidaki 2 farklı cümle aynı anlamı veriyor arkadaşlar.Yani sizin anlayacağınız şekilde basit olarak anlattım.
Türkçede bildiğiniz gibi seviyordum yerine severdim de kullanılır.Aynı durum Aşağıda anlattığım gibi.Kırgızcada da var.
- Оку + чу + мун./Окуйт элем.(Okuyordum veya okurdum.)
- Иште + чү + мүн./Иштейт элем.(Çalışıyordum veya çalışırdım.)
- Ойно + чу + буз./Ойнойт элек. (Oynuyorduk veya oynardık.)
- Окучу белем?/Окуйт белем? (Okuyor muydum ? veya okur muydum ?)
- Иштечү белем?/Иштейт белем? (Çalışıyor muydum ? veya çalışır mıydım ?)
- Ойнчу белек?/ Ойнойт белек? (Oynuyor muyduk ? veya oynar mıydık ?)
- Окучу эмесмин./Окубайт элем. (Okumuyordum veya okumazdım.)
- Иштечү эмесмин./Иштебейт элем. (Çalışmıyordum veya çalışmazdım.)
- Ойнчу эмеспиз./Ойнщбойт элек. (Oynamıyorduk veya oynamazdık.)
- Окучу эмес белем?/Окубайт белем ? (Okumuyor muydum ? veya okumaz muydum ?.)
- Иштечү эмес белем?/Иштебейт белем ? (Çalışmıyor muydum ? veya çalışmaz mıydım ?)
- Ойнчу эмес белек?/Ойнобойт белем ? (Oynamıyor muyduk ? veya oynamaz mıydık ?)
Bu konu ile alakalı alıştırmalar yakında yüklenecektir.